Met 22.000 Vlaamse land- en tuinbouwbedrijven die dagelijks kwaliteitsvolle en gezonde producten leveren, vormt de sector een onderdeel van de Vlaamse agrovoedingsketen en draagt hij bij aan de welvaart van de regio. In een politiek memorandum aan beleidsmakers focust Boerenbond zich op drie pijlers: land- en tuinbouwers willen ondernemen en innoveren, het begint bij de Vlaamse en land- en tuinbouwers die hun verantwoordelijkheid nemen voor milieu, landschap en klimaat. Een koerswijziging in politieke besluitvorming en een erkenning van het strategisch belang van de land- en tuinbouwsector is broodnodig.
Land- en tuinbouwers willen ondernemen en innoveren
Land- en tuinbouwers vormen belangrijke schakels in de Vlaamse samenleving, waarbij ze de basis van het Vlaamse voedselvoorziening verzorgen. Om deze rol te blijven vervullen, is het belangrijk dat ze zowel letterlijk als figuurlijk de ruimte krijgen om te ondernemen en te innoveren. Dit omvat toegang tot betaalbare grond, rechtszekerheid en financiële stabiliteit. Een ondersteunend beleid dat innovatie beloont, draagt bij aan een veerkrachtige sector die kan inspelen op de behoeften van zowel het heden als de toekomst in Vlaanderen.
Ruimte om te boeren
Boerenbond dringt aan op de uitvoering van het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen, waarin 750.000 ha is gereserveerd voor landbouw. Om de overlapping tussen natuur- en landbouwgebieden aan te pakken, pleit Boerenbond voor planologische ruil als instrument.
Het landbouwgebied moet decretaal beschermd en vrijgesteld worden van ontwikkelingen die de agrarische sector schaden. Een beleid dat de financiële en juridische druk op de landbouw verlicht, is belangrijk. Daarbij moeten overheidssubsidies voor het omvormen van landbouwgrond naar natuur of bos worden stopgezet, om verdere problemen te voorkomen.
Boerenbond vraagt een herziening van het beleid met betrekking tot natuurbeheerplannen. Het ruime kader dat aanvragers kunnen aangeven, moet worden beperkt om conflicten met landbouwgrond te voorkomen. Ook is er behoefte aan meer transparantie in vergunningsprocedures en een betere evaluatie van natuurbeheerplannen.
Voor land- en tuinbouwers is het verkrijgen en behouden van vergunningen van cruciaal belang voor duurzame bedrijfsvoering. Daarom is een rechtszekere, stabiele en duidelijke vergunningverlening nodig, waarbij vergunningen voor een voldoende lange termijn worden toegekend.
Waarborgen voor inkomen
Land- en tuinbouwers streven naar duurzaamheid, maar hun inkomsten zijn te laag. Het GLB wordt alsmaar minder gefinancierd door strengere voorwaarden, wat de inkomens van land- en tuinbouwers ondermijnt. Er is behoefte aan een eerlijk inkomen voor land- en tuinbouwers en meer financiering voor het GLB. Een echte Farmers Deal op Europees niveau is nodig om het strategisch belang van de sector te erkennen en nieuwe beleidsvoorstellen te beoordelen op hun impact op inkomens van land- en tuinbouwers en voedselvoorziening.
Stimulerend beleid
Er moet werk gemaakt worden van een nieuwe onderzoeks- en innovatieagenda, opgesteld in samenwerking met de land- en tuinbouwsector. Fundamenteel onderzoek moet beter worden ondersteund en innovaties moeten sneller worden geïmplementeerd, zonder te worden belemmerd door overmatige regelgeving, bijvoorbeeld op het vlak van vergunningen. Het VLIF speelt een cruciale rol bij het ondersteunen van de sector met kapitaalintensieve innovatieve projecten. Met de verminderde GLB-bijdrage en de niet-geïndexeerde Vlaamse financiering wordt het belang van een sterk VLIF alleen maar groter. Een duidelijk groeipad voor het VLIF is belangrijk om de sector in staat te stellen uitdagingen aan te gaan en innovatie te versnellen op land- en tuinbouwbedrijven.
Een gelijk speelveld in een globale markt
Voedselteelt is van belang en lokale teelt vermindert de afhankelijkheid van de wereldmarkt en verhoogt de veerkracht in onzekere tijden. De land- en tuinbouwsector vormt een strategische pijler voor zowel Vlaanderen als Europa. Echter, ondanks het belang van de sector, ervaren land- en tuinbouwers vaak een gebrek aan strategisch beleid dat hun belangen erkent, wat bijdraagt aan groeiend ongenoegen binnen de sector.
Boerenbond benadrukt de noodzaak om onhaalbare regelgeving, zoals de Europese natuurherstelwet, weer naar de tekentafel te sturen. Op Europees niveau pleit Boerenbond voor een specifieke commissaris voor land- en tuinbouwbouw, platteland en voedselketens, en de erkenning van de land- en tuinbouw in dichtbevolkte gebieden.
Bovendien moeten land- en tuinbouwers transformeren van prijsvolgers naar prijszetters om duurzaamheid te waarborgen. Er is een groeiende trend waar te nemen waarbij land- en tuinbouwers proberen hun inkomsten te diversifiëren door middel van innovatieve verdienmodellen. Om deze transformatie te ondersteunen, is het van belang om kennis te centraliseren en te delen, vooral op gebieden zoals bio-economie, circulaire economie en carbon farming.
Gelijk speelveld gewasbescherming
Een ander punt van zorg is het gebrek aan een gelijk speelveld voor gewasbescherming, waarbij de erkenningen voor gewasbeschermingsmiddelen in België vaak achterlopen op die in buurlanden, wat leidt tot concurrentienadeel voor boeren. Daarnaast dringt Boerenbond aan op het vaststellen van gelijke productievoorwaarden voor land- en tuinbouwproducten in handelsakkoorden en een strenge handhaving van deze voorwaarden. In deze complexe en dynamische omgeving blijft het FAVV een belangrijke rol spelen in het handhaven van de voedselveiligheid in België, wat belangrijk is voor het behoud van het vertrouwen van consumenten in voedselproducten.
Bron: Boerenbond